De vondst die amateurpaleontoloog en WPZ-lid Walter Langendoen op de Tweede Maasvlakte deed, is bijzonder. Hij vond één van de weinige versteende hyenakeutels (coproliet) die uit de bodem van de Noordzee zijn opgediept. De Noordzee was ooit een droge steppe. Van 2,5 miljoen tot 10.000 jaar geleden liepen er allerlei dieren rond, zoals mammoeten, otters en hyena’s. Hun versteende resten zijn met het zand meegekomen dat is opgespoten voor het aanleggen van de Tweede Maasvlakte. De gevonden hyenakeutel zal ongeveer 50.000 jaar oud zijn – uit de laatste ijstijd. Er zijn ook hyenakeutels gevonden in Oosterschelde, die zijn wat ouder dan die uit de Noordzee.
Wat at deze uitgestorven hyena?
Deze drol is waarschijnlijk van een uitgestorven grottenhyena. Waarschijnlijk waren de grottenhyena’s meer roofdieren dan aaseters. Hyena’s hebben heel sterke kaken waarmee ze ook de botten vermalen. Daarom zijn hun drollen wit van het kalk. Als je zo’n drol uit elkaar haalt, kun je zien wat het dier gegeten heeft. Dat kan zelfs met een versteende drol.
Biologiestudente Marina Slaikovska heeft voor het eerst een gefossiliseerde hyenakeutel (een coproliet) van binnen onderzocht. Daarvoor hoefde ze hem niet meteen kapot te maken: hij is eerst in de CT scan bekeken. Op de scans zag ze resten van botten zitten. Daarna heeft ze de koproliet opengebroken om de botjes eruit te halen.
Opvallend
Toen ontdekte ze iets opvallends. Marina: “Samen met paleontoloog John de Vos heb ik een botfragment uit de Maasvlakte coproliet vergeleken met recente botten uit de Naturalis collectie. Het blijkt een scheenbeen van een marmot te zijn. Volgens John is er nog geen bewijs dat de grottenhyena’s marmotten in hun dieet hadden, dus dit is zeker een spannende ontdekking!”
Behalve botjes heeft Marina ook pollen uit de coproliet kunnen halen. Aan de hand van die pollen kan ze reconstrueren hoe het landschap er 50.000 jaar geleden uit zag en wat er aan planten en struiken groeide.
Wat op het eerste oog een nogal banale vondst is, een hyenadrol, geeft ons dus verrassend veel informatie over hoe Nederland er in de laatste ijstijd uit heeft gezien.
Meer weten: www.naturalis.nl