Op 21 juni reizen we af naar het hoge noorden voor onze (mid)zomer-bijeenkomst.
Programma:
10.00 – 10.30 uur ontvangst met koffie en thee
10.30 – 10.35 uur welkom door de voorzitter
10.35 – 11.15 uur Wietske Prummel – Dierenbotten uit Friese bodem, van laat-pleistoceen tot middeleeuwen
In deze lezing vertel ik over dieren die door de mens in Friesland zijn gejaagd of zijn gehouden. De oudste aanwijzingen voor de jacht, op eland, zijn gedaan in het dal van de Tjonger in Zuidoost-Friesland (ca. 11.500 v.Chr.). Tussen 5600 en 4900 v. Chr. werd hier gejaagd op oerossen, edelherten en bevers. In het tweede deel van de lezing wordt de rijke fauna uit de terpen (vanaf 600 v.Chr.) besproken. De mens was toen vooral veeteler en akkerbouwer, maar ging ook wel op vis- en vogelvangst. Ook werden walvisbotten verzameld. De grote invloed van de bekijking van de kwelders op de fauna komt aan het eind van de lezing aan de orde.
11.15 – 12.00 uur spreker wordt nog bekend gemaakt
12.00 – 14.00 uur Middagpauze, met mogelijkheid tot determineren van meegebrachte fossielen
14.00 – 14.45 uur Hans van der Plicht – de stabiele isotopen van koolstof en stikstof en het paleodieet
De stabiele (d.w.z. niet-radioactieve) isotopen van koolstof en stikstof, 13C en 15N, in botmateriaal zijn als “tracer” te gebruiken voor diverse processen. Zo kunnen de relatieve concentraties van genoemde stabiele isotopen in fossiel botmateriaal nogal van elkaar verschillen, afhankelijk van bijvoorbeeld regio, klimaat en dieet. Vooral paleo-dieet analyse met deze isotopen heeft zich ontwikkeld tot een belangrijke subdiscipline binnen de archeologie en paleo-zoologie, als spin-off van de 14C methode. De stabiele isotopen worden namelijk gemeten in collageen, de dateerbare fractie van botmonsters. Enkele spraakmakende voorbeelden (mede uit Noord Nederland) zullen de revue passeren.
14.45 – 15.45 uur 10 minuten-sessies
In maximaal 10 minuten zullen WPZ-leden iets vertellen over wat hun op pleistoceen gebied bezig houdt. Dit kan gaan over een vondst, collectie, onderzoek, geschreven boek, recensie over boek of tentoonstelling, paleontologische reis enzovoort.
15.30 – 16.00 uur Mededelingen door de leden en sluiting